BERGAMA İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞANLARIMIZ MÜZEMİZİ ZİYARETE GELDİLER.

Bergama Belediyesi tarafından UNESCO Dünya Miras Listesi’ne adaylık çalışmaları 2010 yılında başlatılmış ve Bergama 2011 yılı Nisan ayında ön veya geçici olarak tanımlanan listeye (Tentative List) adını yazdırmıştır. Bu listeye ülkeler ileriki yıllarda Dünya Miras Listesi’ne sunmayı düşündükleri varlıklarını ekliyorlar. Böylece bilim dünyasına, araştırmacılara ve korumacılara bu alanı tanıtmaya başlıyorlar.

UNESCO Dünya Miras Listesi’ne 999. sıradan giren Bergama’da faaliyet gösteren 14 Eylül İlkokulu bünyesinde “Bergamalı Kadri Eğitim Tarihi Müzesi” kuruldu. Böylece Bergama ikinci bir müzeye daha sahip oldu.

Lise şimdi Bergama İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü binası olarak kullanılan yapı ve bahçesindeki binalardan oluşan yerde hizmete başlamıştır. Ana bina, 1914 yılında yapımına başlanarak 1922 yılında tamamlanmış, bir müddet Reji idaresi olarak hizmet vermiş akabinde 1927den itibaren yatılı ilk mektep olarak kullanılmıştır. 1929’da bu binaya Zübeyde Hanım İlkokulu yerleşmiş, 14 Ekim 1933’de ise Bergama Ortaokulu açılmıştır.

(1888-1953) Eğitimci ve yazar

Bergama’ya bağlı Balaban köyünde doğdu. Bergama Rüşdiyesi’nde okurken aynı zamanda buradaki medresede dinî öğrenim gördü. 1907’de girdiği İstanbul Dârülmuallimîni’nde öğrenimini sürdürürken bir yandan da medresede Arapça, Farsça, fıkıh, usûl-i fıkıh ve mantık derslerini takip etti; bu arada dönemin İstanbul müftüsü Fehmi Efendi’den mantık ve Arap edebiyatı okudu.

Sümerbank Bergama Pamuk İpliği ve Dokuma Fabrikası 1954-1960 yılları arasında tamamlanmış olan ana fabrika binası ile beraber idari bina, sosyal tesisler, lojmanlar, depolar, atölyeler ve kreş gibi destekleyici unsurları da içeren bir 210 dönüm alana oturan bir yerleşkedir. 1950’li yılların modern endüstriyel girişimleri döneminde Bergama ölçeğinde ki örneği olan yapı kompleksi üretim birimleri dışında sosyal, kültürel, eğitsel ve ikamet gereksinimlerini de içeren bir kampüs modeli olmasından dolayı önemlidir. 

Bergama, tarih boyunca Hitit, Yunan, Roma, Bizans, Selçuklu, Anadolu Selçuklu ve Osmanlı gibi birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış bir dünya kentidir.

1934 yılında Batı Anadolu’da bir yurt gezisine çıkan Mustafa Kemal Atatürk, 13 Nisan’da Bergama’ya gelir. Kendisini merakla ve coşkuyla bekleyen Bergamalılar’a seslenir, şehri gezer ve ardından Halkevinde Bergama’nın ve İzmir’in ileri gelenleriyle bir toplantı yapar. İşte bu toplantıda, Bergama’nın geleceği ile ilgili çok önemli kararlar verilir. Bu kararlardan en önemlisi, binlerce yıl öncesinden itibaren çok değerli eserlere ev sahipliği yapan Bergama’nın tanıtılması için dünya çapında bir şenlik düzenlenmesi gerektiğidir.

Arkeolojik ya da geçmiş dönemlere ait eserlerin kazı yoluyla ortaya çıkarılması, belgelenmesi ve sergilenmesine yönelik olarak ilk müzecilik faaliyetleri ülkemizde 19. yy’ın ortalarından itibaren kendini göstermeye başlamıştır. Şüphesiz ki bu çalışmaların başlamasında, Türk Arkeolojisi’nin temelini oluşturan Osman Hamdi Bey önemli roller üstlenmiştir. Anadolu’ya ulusal arkeoloji ve korumacılık gibi kavramları getirmiştir.

Nisan 1934´ te Atatürk, İzmir ve yöresini kapsayan bir haftalık geziye çıkmıştır. Bu nedenle 9 Nisanda İzmir´e gelmiş, önce Selçuk ve Kuşadası’nı gezmiş, daha sonra da Bergama, Dikili, Ayvalık, Edremit üzerinden Çanakkale´yi ziyaret etmeyi planlamıştı.

Bergama Ortaokulu, şimdi Bergama İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü binası olarak kullanılan yerde açılmıştır. Bu bina, 1914 yılında yapımına başlanarak 1922 yılında tamamlanmış, bir müddet Reji idaresi olarak hizmet vermiş akabinde 1927den itibaren yatılı ilk mektep olarak kullanılmıştır. 1929’da bu binaya Zübeyde Hanım İlkokulu yerleşmiş, 14 Ekim 1933’de ise Bergama Ortaokulu açılmıştır.

15 Mayıs 1919 da İzmir’in Yunanlılar tarafından işgalinin ardından, işgalin ilçelerde de devam edeceği haberi alınır alınmaz derhal Redd-i İlhak Cemiyetleri kuruldu. Bergama Redd-i İlhak Cemiyeti de İzmir’in işgalinin ardından Bergama’da da çalışmalarına başladı. Ancak, İzmir işgal edilince Bergama’da yaşayan Rum, Ermeni ve Yahudilerin taşkınlıklarına engel olunamadı.

.

İstiklal Meydanı’nın yakınında, Turabey Mahallesi’nde bulunan tarihi Sinagog aynı bahçede yer alan iki katlı yapının güney-doğu cephesinde yer alan mermer kitabeye göre; Efrayim Bengiat tarafından babası İsak Bengiat’ın anısı için 1875 yılında inşa edilmiştir.

Bergama’da 19.yy sonlarına kadar bütün dokuma işleri evlerde bulunan el tezgahlarında yapılmaktaydı. Çulha ismi verilen dokumacılar kadın ve erkek elbiseleri, heybeler, çuvallar, kilimler gibi birçok dokuma işini elde yapmakta idiler. Evlerde bulunan çalka denilen araçlarda pamuk kozalağı çalkalanarak üzerindeki yapraklar temizlenir, pamuk kapçığından ayrılır, çekirdekler pamuktan çarklı bir çıkrık ile ayrıştırılır ve yine çıkrık veya kirman denilen aletlerle pamuktan ip eğrilir ve ahşap tezgahlarda bez ile kumaş dokunurdu.

1853 yılının sonbaharında, Karaosmanların vakfı olan Abacı Hanı’nda (Talatpaşa Mahallesi, Abacıhan Sokakta postane eski binasının karşısında yer alan bina) yangın çıkmış ve kısa bir zamanda rüzgârın da şiddetiyle birkaç koldan şehre doğru ilerlemiştir.

Bergamalı  Kadri, 16. yüzyılda yaşamış, gençlik döneminde İstanbul´a gelmiştir. Bildiğimiz yegâne eseri Türkçe dilbilgisi kitabı olan Müyessiretü’l-Ulûm’u1530 yılındaKanunî Sultan Süleyman’ın ünlü sadrazamıPargalıİbrahim Paşa´ya sunmuştur. Bunun dışında ne hayatını,ne başka eserlerinibiliyoruz. Hayatı hakkında  kendi eserinde söylediklerinden başka bir bilgi yoktur.                                                                                                                                                                  

İslâm bilgini (D. ?, Bergama / İzmir - Ö. 1474). Tam adı Ebû Abdullah Muhammed Muhyiddin, lakabı Kâfiyeci’dir. İlk tahsilini memleketinde gördükten sonra ilim yolculuğuna çıktı ve Anadolu, İran ve Orta Asya’yı dolaşarak ilim tahsil etti. Mısır hükümdarlarından Eşref Barsbay zamanında Kahire’ye gitti ve oradaki bilginlerle, özellikle ünlü bilgin Suyutî ile ilmî tartışmalarda bulundu. İslâmî ilimlerdeki derinliği sebebiyle bütün bilginlerin hayranlığını kazandı. Kahire’de kendisine Şeyhûniye Medresesi şeyhliği verildi. “Kâfiyeci” unvânıyla tanınmasına İbn-i Hâcib’in “Kâfiye” adlı eserini çokça okutması nedeniyledir. Tefsir, hadis, fıkıh, usûl, mantık ve diğer ilim dallarında eserler yazdı. Yazdığı eserlerin birçoğunu muhafaza etmedi.

Kubbesi kurşun kaplı olduğu için bu ismi alan cami Hükümet Eski Konağı’nın (Bugünkü Emniyet Müdürlüğü Binası) yanında bulunmaktadır. Doğu cephesinde yer alan kitabesine göre 1439 tarihinde inşa edilmiştir. Kenarı 9,10 m olan kare plana sahip yapının merkezi tek kubbe ile örtülmüştür ve kubbenin çapı 9,20 m’dir. Kare plandan kubbeye geçişi sağlayan kasnak ve mukarnaslar daha küçük boyutlu kaba yontu taşlardan yapılmıştır.

Osman Bayatlı Caddesi (Eski adıyla Mekteb-i Rüştiye Caddesi) üzerinde yer alan hamam binası vakıfnamesine göre 1427 yılında inşa edilmiştir. Küplü Hamam ismini dört yüz yıl boyunca soğukluk kısmında sergilenen mermer bir küpten almaktadır.

Caminin kuzeye bakan cephesinde yer alan ana giriş kapısının üzerinde yer alan kitabesine göre cami Yıldırım Bayezid döneminde 1399 yılında inşa edilmiştir. Selatin camisi olan yapı dikdörtgen plan şemasına sahiptir ve yapı malzemesi olarak düzgün kesme taş, kaba yontu taş, tuğla ve yer yer de devşirme malzeme kullanılmıştır. Cephesinde yer alan taşların nitelik, boyut ve süslemelerine bakılarak bir kısmının Domuz Alanı civarındaki yapılardan buraya taşınarak kullanıldığı düşünülmektedir ve Ulu Caminin inşasında önce burada başka bir yapının varlığını gösteren temel izleri bulunmaktadır.

Bergama’da doğan Galenos ilk eğitimini burada aldıktan sonra, sırasıyla Smyrna (İzmir), ve Hippokrates’in öğretilerine sadık kalarak mesleğini geliştirmiştir. Bu eğitimin ardından Bergama’ya dönmüş ve gladyatörlerin hekimi olarak çalışmıştır.

Roma imparatoru Hadrianus Döneminde (M.S. 117-138) Mısır Tanrıları adına inşa edilen Tapınak, Pergamon’un ovadaki en görkemli yapısıdır.

Pergamon Akropolisinin zirevsinde yer alan tapınak M.S. 2.yy.’da imparator Hadrianus tarafından Traianus adına yaptırılmıştır. Eğimli bir arazi üzerinde inşa edilen yapı Roma dönemi mimarlık ve mühendislik şaheserlerinden birisi olarak kemer ve tonoz yapı sistemlerinin çok iyi kullanıldığı bir altyapıya sahiptir.

Aristonikos (ya da Latince Aristonicus) Pergamonludur. Son Pergamon Kralı III. Attalos (MÖ 138-133) MÖ 133'de öldüğünde, doğruluğu tartışmalı olan bir vasiyetle, Pergamon Krallığını Romalılara bıraktı. O yıllarda Pergamon Krallığı, bugünkü Adana ile İstanbul arasında çizilecek bir çizginin batısında kalan Anadolu topraklarını kapsıyordu.

Parşömen Membrana Pergamena veya Charta Pergamena olarak adlandırılan adını Bergama’dan almış, deriden yapılmış bir kâğıt ürünüdür.

Athena Kutsal Alanının kuzey galerisine bitişik olarak yapılan kütüphane ile Pergamon’un ana tapınağı aynı zamanda bir “bilim tapınağı” olmuştur.

.

Pergamon’da Hellenistik Dönemde Kale Dağında inşa edilen Tiyatro, antik dünyanın en dik caveasına sahip olma özelliğini taşımaktadır.

II. Eumenes Döneminde (M.Ö. 197-19) Pergamonluların Galatlara karşı kazandığı zaferin anısına inşa edilen sunak, Hellenistik Dönemin en görkemli yapılarındandır.

Pergamon´un en önemli gymnasionu MÖ 197-159 yıllarında II. Eumnes tarafından yaptırılmıştır.

Pergamon akropolünde ve yukarı kentte su kaynağı mevcut değildi. Bu ihtiyaç, yağmur suyunun biriktirildiği, su sarnıçlarıyla karşılanmıştır. Bugüne kadar kazısı yapılan evlerin, hemen hemen hepsinin altında su sarnıcı bulunmaktaydı.

Tarihte yazıyı ilk olarak Sümerler icat etmiştir. Bu yazı sisteminde kullanılan semboller çiviye benzediği için çivi yazısı olarak isimlendirilir. Mezopotamya’da yaşayan Sümerler M.Ö. 3500 civarında yani günümüzden yaklaşık 5500 yıl önce çivi yazısını kullanılmaya başladılar.

İnsanlık tarihinde birçok toplum birbirinden bağımsız olarak yazıyı icat etmiştir. Mezopotamya’da çivi yazısının ortaya çıkmasından birkaç yüzyıl sonra Eski Mısır’da hiyeroglif yazısı doğmuştur. Mayalar ve Aztekler gibi Amerika’nın eski uygarlıkları da Eski Dünya’dan bağımsız olarak farklı yazı sistemleri bulmuş ve kullanmışlardır.

(Farsça: شاهنشاهی ایران, Şehinşahı İran),

Perslerin tarihi, antik ve modern olmak üzere ikiye ayrılır ve antik dönemi Ahameniş Hanedanı ile başlar ve Sasani Hanedanığla biter, Modern dönem ise Şah İsmail´in 1501´de Tebriz’de Başlayıp, 1925 yılında Rıza Şah´ın Taht´a çıkmasıyla Pers İmparatorluğu yıkılıp yerine İran kurulmuştur.

Pausanias’a göre Pergamon’a Asklepios kültü, Madra(Pindaros) Dağı’nda avlanırken ayağından yaralanan Arkhias tarafından, M.Ö. IV. yüzyılda Epidauros’dan getirilmiştir. Hellenistik Dönemde önemli bir sağlık merkezi olan Pergamon Asklepionu, M.Ö. 1. yüzyıldan başlayarak yaklaşık 200 yıllık bir düşüş dönemi yaşanmıştır. M.S. 2. yüzyılda Roma İmparatoru Hadrianus döneminde antik dünyanın en önemli sağlık, bilim ve entellektüelite merkezlerinden biri haline gelmiştir.

(D. MÖ yaklaşık 430 - Ö. MÖ yaklaşık 355 Yunanca: Ξενοφῶν), Sokrates´in öğrencisi Yunan filozof, yazar, tarihçi ve asker.

Ksenofon, uzun yıllar Anadolu´yu işgal eden Pers ordularında bulunmuş çoğunlukla İranlıların askeri eğitim ve öğretim düzenleriyle ilgili görüşlerini yazmıştır. Bunlarla birlikte Pers ordularının tüm sefer kayıtlarını tutmuştur. Onun Tarih yazımında hemşehrisi Thukydides´ten etkilendiği söylenebilir.

Anabasis adlı eseri ilk aşamalarda alan rehberi olarak Büyük İskender tarafından İran seferlerinde en önemli kaynak olarak kullanılmıştır.

Anadolu´da Arkaik dönem Anadolu mimarisinin ilk ve tek Dor Tapınağıdır. Aynı zamanda Dor ve İon mimari özelliklerinin karıştırıldığı tek örnektir. İyon nizamlı tapınaklarda yer alan friz, Dor nizamlı olan bu tapınakta bezemeli olarak karşımıza çıkar. Bu özellikleri ile Tapınak Anadolu mimarlık tarihinde kendine özgün bir yer edinmiştir.

(MÖ 356, Pella - MÖ 323, Babil)

II. Filip´in oğlu ve MÖ 336-323 yılları arasındaki Makedonya kralı.

Pergamon Krallığı veya Bergama Krallığı, (Yunanca:Βασίλειο της Περγάμου) Batı Anadolu´da başkent Pergamon (bugünkü Bergama) olmak üzere kurulmuş devlettir. Krallığın kurucusu  I. Attalos, kuruluş tarihi de MÖ 241 yılı kabul edilmektedir. Bunun nedeni devletin ilk hükümdarı olan Filetairos ve halefi I. Eumenes´in kral unvanını kullanmamış olduklarıdır. MÖ 133 yılında Roma Cumhuriyeti´ne bağlanana kadar varlığını sürdürmüştür.

Müze projemizi anlatan sunumuz

.