Bergama Sümerbank Dokuma Fabrikası

Sümerbank Bergama Pamuk İpliği ve Dokuma Fabrikası 1954-1960 yılları arasında tamamlanmış olan ana fabrika binası ile beraber idari bina, sosyal tesisler, lojmanlar, depolar, atölyeler ve kreş gibi destekleyici unsurları da içeren bir 210 dönüm alana oturan bir yerleşkedir. 1950li yılların modern endüstriyel girişimleri döneminde Bergama ölçeğinde ki örneği olan yapı kompleksi üretim birimleri dışında sosyal, kültürel, eğitsel ve ikamet gereksinimlerini de içeren bir kampüs modeli olmasından dolayı önemlidir.

Planlamasında ve yapıların mimarisinde kullanılan modern yaklaşım; resmiyeti belirten idari binanın simetrik ve tekrarlı cephesinde, kübik bir ev tipolojisini kullanan idari lojmanların tasarımında, taşıyıcı sistemlerin ön plana çıkarıldığı kendi aralarında gruplaşan işçi lojman binaları ile iç mekana ışık alması için set çatı sistemine sahip ana üretim binası gibi tüm birimlerde kendini yenilikçi bir anlayış olarak ortaya koymaktadır.

1955 yılında yapılan ana giriş kapısından ulaşılan yerleşkenin ön bahçesini ana binaya kadar uzanan bir yol iki kısma ayırmaktadır. Sol kısımda misafirhane, kantin, yemekhane gibi sosyal mekanlar diğer kısımda ise kreş ve lojmanlar gibi eğitim ve konaklama birimleri yer almaktadır. Zaman içerisinde artan konaklama ihtiyacından dolayı yeni lojman binaları 1975-79 yılları arasında eklenmiştir. Yerleşkenin merkezinde yer alan idari binadan girilerek ulaşılan soyunma odalarının ardından ana üretim binasına ulaşılmaktadır. Alanın güney kısmında ise depolar, atölyeler ve betonarme ayaklar üzerinde yükseltilmiş su deposu gibi ek birimler yer almaktadır. 1974 yılında üretim binasının arka kısmında konfeksiyon atölyesi inşa edilerek yakın döneme kadar kullanılmıştır.

2004 yılında devlet tarafından özelleştirme kapsamında kapatılan fabrika ardından Bakanlar Kurulu kararı ile 2005 yılında Bergama Belediyesine devredilmiştir. Yerleşkenin güneyinde yer alan ve günümüzde hala Belediyenin kullandığı depo ve atölyeler dışında kalan tüm alan 2009 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü ile yapılan protokol ile üniversiteye tahsis edilmiştir. 2012 yılında kurulan DEÜ Bergama Meslek Yüksek Okulu bünyesinde İş Sağlığı ve Güvenliği ön lisans programı ile 2013-14 yılında eğitim-öğrenim faaliyetlerine başlamıştır. Bugün itibariyle 6 bölüm ile eğitim hizmetlerine devam etmektedir.

Kaynaklar:

E. Nağme Aydeniz, Sümerbank Bergama Tekstil Fabrikası Yerleşkesi, Uluslararası Bergama Sempozyumu, 2011, s: 269-271

M. Kaptı, Ticaret ve Üretim/ Sanayi Yapıları, Miras 3, 2018, s:245-246

DEÜ Bergama Meslek Yükseokulu İnternet Sayfası < http://bergamamyo.deu.edu.tr/tr/ >